اصول ترکیب بندی(۴)

ریتم بصری

گوش انسان ضربهای آهنگین مشخصی را در شعر و موسیقی ترجیح می‌دهد؛ چشم نیز مجذوب تنوع الگو و شکل می‌شود.

ریتم بصری حالتی توصیفی است و به خصوصیات عوامل تصویر بستگی دارد. ریتم بصری تنوع و تأکید شکلها و پیرامون آنها در تصویر است. ترکیب خطوط ملایم در تصویر حالتی آرام ایجاد می‌کند در حالیکه ترکیب خطوط و شکلهای نامنظم به تصویر هیجان و موقعیتی نمایشی می‌بخشند.

«ریتم بصری»

1ـ ریتم تکراری و یکنواخت                       2ـ ریتم غیر تکراری و متنوع           3ـ ریتم پر تحرک عمومی و مورب 4ـ ریتم آرام توسط خطوط افقی و منحی          5ـ تکرار یکنواخت یک شکل                             6ـ تکرار غیر یکنواخت و متنوع یک شکل

تأثیر رنگ بر ترکیب بندی

طراح صحنه و نور پرداز، نور و تاریکی (سایه ـ روشن) را بکار می‌گیرد تا کلید عاطفی تصویر را خلق کند. اگر در تصویر، رنگهای روشن مسلط باشند، جلوة کلی شادی آور، ظریف، روح نواز،‌ صریح، ساده و ضعیف است. اگر رنگمایه های تیره بر تصویر مسلط شوند، جلوه ای خفه، محزون، مؤکد و با وقار ایجاد می‌کنند.

مقیـــــاس

مقیاس به روابط ظاهری بین اندازه های عوامل تصویر مربوط می‌شود. بیننده با تعبیر عوامل بصری صحنه در مورد بزرگی، فاصله و ارتفاع موضوع قضاوت می‌کند:

1ـ با مقایسة محیط اطراف با اندازة واقعی و معلوم موضوع

2ـ با مقایسة موضوع با موضوعهای مجاور که اندازة آنها معلوم است

3ـ بر مبنای اینکه چه مقدار از قاب تصویر توسط موضوع پر شده است.

4ـ در رابطه با پرسپکتیو داخل نما

          «مقیاس»

بیننده اندازه موضوع را با یک ملاک مشخص در ذهن مقایسه می‌کند.

بیننده اندازة موضوع را بطور ذهنی برآورد می‌کند یا از این طریق که چقدر از پرده توسط موضوع پر شده است و یا به کمک حضور اشیاء دیگری که اندازه شان مشخص است. اگر اطلاعات مربوط به اندازه از قاب حذف شود، تعبیر صحیح مقیاس غیر ممکن خواهد بود.

«پیشزمینه و مقیاس»

- پیشزمینه ها بر برداشت ما از مقیاس و فاصله تأثیر میگذارد مثل نمایش عمق بیشتر صحنه با وجود موضوعی در پیشزمینه

برجستگی موضوع

اگر موضوعی به نحو مقتضی نشان داده نشود، قدرت، اهمیت و تازگی خود را از دست می‌دهد. حتی ممکن است در محیط اطراف خود محو شودو محیط اطراف یک موضوع تأثیر قابل ملاحظه ای بر برجستگی آن در تصویر و نظر بیننده نسبت به آن دارد. بطور مثال می‌تواند نمایش سکه ای قدیمی را بر زمینه مخمل با نشان دادن آن در قوطی حلبی با سایر سکه ها مقایسه کرد.

جدا سازی موضوع از دیگر عوامل صحنه، باعث تأکید آن می‌شود. بخشی از این تاکید به رنگ موضوع نسبت به محیط اطراف یا نحوة نورپردازی مربوط می‌شود . اما از نظر ترکیب بندی ، برجستگی موضوع را می‌توان به روشهای گوناگون تعیین کرد. بر اساس ارتفاع دوربین، اندازة نما، قاب بندی، شکل پس زمینه، وضوح متغیر و جدایی فضا از سایر موضوعها.(مطالب ازسینمای جوانان ایران)